Als water in de lucht hangt in wolken, zitten er nog weinig mineralen in. Het is dan nog heel zacht en kalkarm regenwater, dat zo van de oceaan komt aanwaaien. Dit water is al drinkbaar. Maar er kunnen wel dingen inzitten die we liever niet in ons drinkwater zien. Zoals stofdeeltjes en vuil uit de lucht.
Bijna elk waterdruppeltje wat nu op aarde is of in ons lichaam zit, was er ook al toen de aarde ontstond. Dat betekent dat bijna elk waterdruppeltje maar liefst 4,5 miljard jaar oud is! Dat is toch super bijzonder? Het blijft maar rondcirkelen en zichzelf verversen.
De stikstofproblematiek is op dit moment niet te missen. Onze lucht is voor 80% met stikstof gevuld. Het echte probleem is nitraat – een verbinding met stikstof. Als hiervan te veel in de lucht zit, kunnen sommige planten en bloemen niet meer goed groeien. Dit komt doordat in de bovenste laag van de grond, waar de wortels zitten, veel van deze nitraat wordt opgevangen. Planten die houden van veel nitraat in de lucht, groeien juist heel hard. Hierdoor krijgen we minder biodiversiteit, oftewel minder verschillende soorten bloemen en planten in de natuur.
Gebruik jij bestrijdingsmiddelen in de tuin? Als je dit doet vlak voordat het gaat regenen, verdwijnt een deel al direct in de grond. Want regen spoelt de planten af en neemt de bestrijdingsmiddelen mee de grond in. En dat is niet goed voor de kwaliteit van ons grondwater.
Voor 98% weten we wat er leeft in de Nederlandse natuur. Maar van de bovenste laag van onze grond, de toplaag, weten we nog maar heel weinig. Hoe werkt een gezonde bodem? Hoe gezond en sterk is de ondergrond? We kunnen hier nog veel over leren. Eigenlijk net als met de bodem van de oceaan. Maar we zoeken door!
Er zit veel leven in de bovenste laag van de grond. Daarom vinden hier ook veel afbraakprocessen, zoals verrotting, plaats. Bestrijdingsmiddelen breken voor een groot deel af in deze toplaag.
Vóór de jaren 60 hadden we chemische wasserijen op de Veluwe. Hier werden ’tri’ en ‘per’ voor gebruikt. Op veel plekken in Gelderland zit dat nog steeds in de grond. Bij de Amsterdamseweg in Arnhem staan achter het station saneringspompen, die dit nu nog steeds uit het water moeten filteren. Het is dus heel belangrijk dat we samen zuinig zijn op ons grondwater.
We pompen grondwater pas uit de grond als het minstens 90 dagen ‘onderweg’ is geweest. Deze reistijd is nodig voor de grond om als een zeef ziekteverwekkers in plas van mensen en dieren te verwijderen. Daarom zijn er ook geen begraafplaatsen in de buurt van grondwaterbeschermingsbronnen: om het water zo schoon mogelijk te houden.
Het water dat uit de kraan komt, kan in sommige gevallen al wel 1.000 jaar onderweg zijn. Waar het ene druppeltje 1.000 jaar geleden uit een wolk viel, is een ‘snelle’ druppel maar 90 dagen onderweg. En heel soms is een druppel van wolk tot kraanwater wel 10.000 jaar onderweg!
De temperatuur van ons grondwater is altijd 12 graden. De schommelingen van de natuur, tussen zomer en winter, maken op deze diepte geen verschil. Daarboven schommelt de temperatuur regelmatig, maar zo diep in de grond is het altijd 12 graden.
Wist je dat het in de winter net zoveel regent als in de zomer? Alleen er verdampt meer water in de zomer. Daarom gaat er ‘s zomers veel minder water de grond in. De stand van het grondwater schommelt het hele jaar door dan ook flink.
Het ijzer en kalk wordt uit het water gehaald. Hoe minder het water gezuiverd hoeft te worden, hoe goedkoper het water is. Dus hoe beter we met elkaar voor het grondwater zorgen, hoe goedkoper we ons kraanwater houden. Als er nu vervuild water in de grond komt, legt dit water een reis van zo’n 10 tot 15 jaar af. En dan is het over 15 jaar dus opeens een stuk duurder om gezond kraanwater te hebben! Laten we dus zuinig op ons grondwater zijn.
Maak je geen zorgen: ons water komt altijd – ja, echt altijd – schoon uit de kraan. Ons kraanwater moet namelijk voldoen aan strenge regels. Leuk om te weten: de kwaliteit van het kraanwater uit Gelderland is béter dan het mineraalwater uit flessen in de supermarkt.